Het verleden biedt ongekende mogelijkheden. Want wie vanuit het heden naar het verleden kijkt, begrijpt niet alleen wat er gebeurd is maar ook waarom. Met terugwerkende kracht ontvouwt de context zich als een open boek. Daarom zijn historici zo goed in het duiden van oorzaak en gevolg, van korte- en langetermijneffecten. Vanuit het heden is dat een stuk lastiger: niemand weet immers wat de toekomst brengen zal. 

De keuzes die we maken, worden dus altijd beperkt door de kennis van nu. Gelukkig schuilt er in die kennis ook inzichten. We weten dat de wereld verandert, dat het klimaat verandert, dat grondstoffen eindig zijn, dat de wereldbevolking groeit en dat fossiele bronnen eindig zijn. Maar om van kennis wijsheid te maken, moeten we wel in actie komen. 

Als architecten dragen we een verantwoordelijkheid, want onze keuzes klinken door in de tijd. De tijd is gekomen om de toekomst te omarmen, om regie te nemen en verantwoordelijkheid te dragen. En dat betekent kiezen: Welke bouwstenen gebruik je? Met wat voor bevestiging? Wat voor beglazing, wat voor kozijnen? Naast het fysieke gebouw gaat het ook om de energetische waarde: de tijd van gas is voorbij, het is tijd voor de wind en de zon. 

Circulair bouwen staat bij uitstek voor maximaal hergebruik van bestaande materialen en grondstoffen. Daarvoor liggen de mogelijkheden voor het oprapen – letterlijk – maar dat vergt wel een frisse blik. Hergebruik vraagt dus om een hernieuwd perspectief, liefst voor aanvang van de bouw. Want wie bij het begin geen rekening houdt met het einde, laat energie verloren gaan. Alles verandert ooit, ook gebouwen en hun functies. We weten niet hoe, wat en wanneer, maar we kunnen er wél voor zorgen dat een gebouw klaar is voor verandering, voor hergebruik als het moment rijp is. De toekomst begint nu. 

Circulair project in aanbouw van Lichtstad Architecten - Sporthal te Wageningen

BNA: Manifest voor circulaire architectuur